Je wilt geen fashion flater slaan op je chique kerstfeest, maar je wilt natuurlijk ook niet uit de toon vallen tijdens je kerstdiner omdat je niet de juiste tafelmanieren hebt of je bestek verkeerd vast hebt. Ging het op Eerste Kerstdag niet helemaal naar wens, dan kun je met deze tips van verschillende sites (en een boek) in de herkansing; voor meer succes tijdens Tweede Kerstdag, Oudjaar of een willekeurig ander eetfestijn. Zet ‘em op!
Niet prakken noch zagen!
Natuurlijk veranderen gebruiken door de jaren heen en hield men er in, pak ‘em beet, de middeleeuwen beduidend andere gedragsregels op na, maar onze huidige etiquette bestaat al best een tijdje. Zo verscheen er in 1940 al het boek ‘Hoe hoort het eigenlijk?’, van Amy Groskamp-Ten Have, met tips die we nu nog steeds ter harte kunnen nemen. Hoewel destijds ongetwijfeld serieus bedoeld, is het nu door zijn ouderwetsche taalgebruik een komisch meesterwerkje geworden, in de geest van Monty Python (zoals de scène met de ‘holy handgrenade’. Check YouTube maar even...).
Om in de stemming te komen:
“Zij, die gesteld zijn op goede vormen en manieren (en dit geldt óók voor dagelijksch gebruik in den huiselijken kring!) moeten niet: leunen, noch over de tafel hangen, niet eten met de ellebogen op de tafel geplant [...] en ten slotte: niet prakken! d.w.z. eten fijndrukken met de vork, de verkregen substantie omroeren en nog eens omroeren en ten slotte naar den mond brengen; ook stapele men z'n bord niet torenhoog op. Dat alles is in strijd met de goede vormen.”
De voorbereiding
Om wat structuur aan te brengen in deze korte handleiding, even per fase wat belangrijke punten, te beginnen met de voorbereiding:
Tafellaken
Op eten-en-drinken.infonu.nl wordt met klem geadviseerd om bij een chique diner geen placemats te gebruiken, maar een net, gestreken tafellaken, welke rondom ongeveer 30 cm over de rand moet hangen.
Opstelling bestek
Een zoektocht naar etiquette en tafelmanieren leert ons wat fans van de film ‘Pretty Woman’ al lang wisten: bij een diner dat bestaat uit meerdere gangen ligt het bestek van buiten naar binnen opgesteld, in de volgorde waarin het zal worden gebruikt.
Bestek hanteren
Het mag geen verrassing heten dat de vork met de linkerhand vastgehouden moet worden en het mes met de rechter, met de snijkant naar het bord. Ook de lepel wordt met rechts gehanteerd (indien er geen mes gebruikt hoeft te worden). Voor het (verdere) gebruik van lepel en mes verwijs ik graag naar het boek van mevrouw Groskamp-Ten Have:
“De lepel wordt vastgehouden zooals men een schrijfpen vasthoudt. Bij het nuttigen van pap, ijs en dergelijke half vloeibare spijzen lepelt men naar zich toe doch bij het eten van soep lepelt men van zich af.”
“Het mes wordt in bovenhandschen greep vastgehouden precies zooals men een trapleuning of het handvat van een fietsstuur vasthoudt. Nooit met een opgeheven pink en nimmer zooals men een schrijfpen hanteert. Dit zijn dwaze uitvindingen van lieden, die het graag erg mooi willen doen, maar die volstrekt niet weten hoe het eigenlijk hoort."
Eetwijze
Het schijnt niet netjes te zijn om je bord tot het laatste beetje leeg te schrapen. Als je echt alles opmaakt, denk je misschien te zeggen dat het geweldig goed gesmaakt heeft, maar je vertelt de gastheer eigenlijk ook dat je niet genoeg hebt gehad.
Als je tijdens het eten even wilt pauzeren (om te praten of te drinken), dien je mes en vork kruiselings op je bord te leggen. En als je klaar bent met eten leg je je mes en vork naast elkaar rechts op je bord.
Het is netjes om je servet te gebruiken, en niet alleen als je jezelf helemaal onder hebt gesmeerd: "Het servet dient ter bescherming van uw kleding en om uw mond mee te deppen. Vooral bij het eten van vette gerechten, behoort men eerst de mond te deppen en pas daarna wijn te drinken. Als u onder het eten van tafel moet, verontschuldigt u zich en legt u het servet op de zitting van uw stoel." (bron: keltum.nl)
Tot slot: niet boeren of smakken
Enkele zaken die tijdens het diner beter niet gedaan kunnen worden, zijn: wijzen of gebaren met bestek, fluisteren of juist luidruchtig zijn, of het gebruiken van de mobiele telefoon.
Op mamaenzo.nl is ook nog een lijstje te vinden met do’s en don’ts aan tafel voor kleuters. Zo zijn onder andere spelen met eten en neuspeuteren not done tijdens het diner.
Volwassenen kunnen hier uiteraard ook hun voordeel mee doen. Zoals de auteur van het artikel zegt: “Het is belangrijk dat je zelf het goede voorbeeld geeft. Eet netjes je bord leeg en ga geen andere dingen doen tijdens het eten. Natuurlijk is boeren en smakken ook uit den boze…”
Voor de duidelijkheid, zo moet het dus niet: