“Tv is een van de invloedrijkste media die er wereldwijd bestaan”, lees ik op Wikipedia als ik op zoek ben naar weetjes over de beeldbuis. Aanleiding van mijn zoektocht is de Internationale Dag van de Televisie die we net achter de rug hebben. Een dag die in 1996 in het leven is geroepen om aandacht te besteden aan de invloed die tv heeft op mensen. Dat maakt dit een mooi moment om even stil te staan bij alles wat de televisie ons heeft gebracht.
Eerste televisie-uitzending
Als je online gaat zoeken naar informatie over de televisie, vliegen de cijfers je om de oren. Zo patenteerde de Duitser P. Nipkow in 1884 een systeem voor het zenden en ontvangen van bewegende beelden, de zogenaamde Nipkowschijf. En de door de Duitser Braun uitgevonden beeldbuis was de eerste aanzet tot geheel elektronische televisie die in 1935 de eerste televisie-uitzendingen deed. In Nederland vond de eerste landelijke televisie-uitzending op de beeldbuis plaats op 2 oktober 1951. Ik kan me voorstellen hoe dat moet zijn geweest; het hele gezin voor het scherm (mits je die al in huis had), met grote ogen en ingehouden adem wachtend op wat je te zien zou krijgen: bewegend beeld van iets dat elders gebeurt, maar nu zomaar naar jouw woonkamer is gebracht, alsof je er zelf echt bij bent.
Mijn televisiebeleving
In de laatste drie decennia heeft de televisie, en daarmee de invloed die het heeft, een enorme vlucht gemaakt. En laten dat nou net de decennia zijn waarin ik op deze aardkloot rondloop (bijna vier inmiddels, maar who’s counting). Ik weet hoe het is om een televisieaanbod van drie zenders te hebben en heb de ontwikkeling van Nederland 1, 2 en 3 naar wat het nu is, heel bewust meegemaakt. Mijn tienertijd begon met de komst van commerciële televisie, RTL Véronique ging als eerste commerciële zender van start in 1989. Zoals het een echt pubermeisje betaamt, was ik maar wat blij met al die soaps. Samen met mijn moeder en mijn zus smulde ik van ‘As The World Turns’, de langstlopende soap in Amerika (op tv sinds 2 april 1965!). Ook kregen wij in Nederland onze eerste soap: ‘Goede Tijden, Slechte Tijden’. Ik was niet onder de indruk van de acteerprestaties, maar ondanks (of misschien wel dankzij) het acteerwerk, vond ik het toch amusant om naar te kijken.
Kies zelf of laat je verrassen
Inmiddels vind ik dat er behoorlijk wat ‘troep’ is bijgekomen de afgelopen jaren. Wat dat betreft is het fijn dat we internet hebben en daarmee Uitzending Gemist, Netflix en andere On Demand-diensten. Dan kun je tenminste zelf kiezen waar je naar kijkt en wanneer. Bovendien krijg je dan niet meer ongevraagd allerlei irritante commercials in je schoot geworpen. Toch kan het ook verrassend en leuk zijn om op een willekeurig moment de televisie aan te zetten en gewoon ‘ouderwets’ te zappen. Je kan dan tegen programma’s aanlopen waarvan je het bestaan niet wist en die juist heel interessant blijken te zijn.
Engelse les
Ik heb eigenlijk best veel geleerd van televisiekijken. Met het aantal uren dat ik besteed heb voor het ding, zou ik vierkante ogen moeten hebben. Althans, dat zei mijn moeder altijd. Vierkante ogen heb ik niet gekregen maar mijn Engels is wel goed ontwikkeld. Kijken naar Engelstalige series met Nederlandse ondertiteling is eigenlijk een verkapt lesje Engels, waar ik door de jaren heen best veel aan heb gehad. Tegenwoordig heb je veel meer nasynchronisatie in series voor kinderen en dat is jammer. De hele beleving gaat ervan af en die extra Engelse les zit er niet meer in.
Kijkgedrag
Ik weet hoe het is gesteld met mijn kijkgedrag en welke ontwikkeling deze heeft meegemaakt sinds ik aan de buis gekluisterd zit. Maar hoe zit dat met de rest van Nederland? Enkele interessante cijfers:
Nederlandse Millennials (12 tot 34-jarigen), een belangrijke doelgroep voor (veranderende) technologie en media, hebben gemiddeld zes apparaten in hun bezit waarmee ze tv-programma’s kijken. Hieronder vallen, naast de (smart) tv, onder meer de laptop, tablet, smartphone, maar bijvoorbeeld ook een afspeelapparaat als de dvd-speler. Het traditionele televisietoestel wordt echter nog steeds het meest gebruikt. De Millennials halen tv-content uit gemiddeld 5 verschillende bronnen (zoals YouTube, websites/apps of Netflix), waarbij 99% nog steeds via de ‘traditionele’ weg kijkt (lineaire tv) (bron: zigt.nl).
Dat betekent dus dat er nog aardig wat televisies in Nederlandse huishoudens staan. Gemiddeld 1,7 toestel per gezin, om precies te zijn. Opvallend is tenslotte dat Nederlanders in 2014 gemiddeld drie uur en twintig minuten per dag televisie keken. Dat is de hoogst gemeten kijktijd sinds het begin van de registratie in 1987 (bron: Stichting Kijkonderzoek).
Here to stay
Het is wel duidelijk: ondanks de opmars van internet en allerlei interessante bronnen en apparaten, is het traditionele tv kijken voorlopig nog here to stay. En persoonlijk ben ik daar blij mee. Ik heb de Dag van de Televisie dan ook al zappend ‘gevierd’ en me heerlijk laten verrassen door alle programma’s die tegenwoordig worden gemaakt.